คอลลาเจนเสริมสร้างกระดูกคืออะไร? จำเป็นแค่ไหนในแต่ละวัย

คอลลาเจนไม่ได้มีแค่บทบาทในเรื่องผิวพรรณ แต่ยังมีความสำคัญต่อ กระดูกและข้อต่อ โดยเฉพาะเมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายผลิตคอลลาเจนได้น้อยลง ทำให้กระดูกเปราะบางและเสื่อมได้ง่าย

ทำความรู้จักกับคอลลาเจน และคอลลาเจนเสริมสร้างกระดูกคืออะไร? 

คอลลาเจน เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่เป็นโครงสร้างหลักของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันในร่างกาย เช่น ผิวหนัง กระดูก ข้อต่อ และกล้ามเนื้อ โดยมีหน้าที่เสริมความยืดหยุ่น ความแข็งแรง และความทนทานของเนื้อเยื่อต่าง ๆ โดยเฉพาะ คอลลาเจนชนิดที่ 1 (Type I Collagen) ซึ่งเป็นคอลลาเจนหลักที่พบมากที่สุดในร่างกาย และพบมากในกระดูก ผิวหนัง เอ็น และเส้นเอ็น

สิ่งที่ทำให้กระดูกขาดคอลลาเจน 

อายุที่เพิ่มขึ้น

• เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายจะผลิตคอลลาเจนได้น้อยลง โดยทั่วไปจะเริ่มลดลงตั้งแต่ช่วงอายุ 30 ปี ซึ่งทำให้กระดูกมีความยืดหยุ่นน้อยลงและเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกพรุน

ขาดสารอาหารที่สำคัญ

• วิตามินซี ( Vitamin C ) เป็นวิตามินที่จำเป็นสำหรับการผลิตคอลลาเจน หากขาดวิตามินซีจะส่งผลต่อการสร้างคอลลาเจนในร่างกาย และทำให้กระดูกขาดคอลลาเจนได้
• โปรตีน คอลลาเจนเป็นโปรตีนชนิดหนึ่ง ดังนั้นการขาดโปรตีนในอาหารก็อาจทำให้การผลิตคอลลาเจนลดลง
• แร่ธาตุ เช่น แมกนีเซียม และ สังกะสี ก็มีบทบาทในการสร้างคอลลาเจนและบำรุงกระดูก หากขาดแร่ธาตุเหล่านี้อาจทำให้กระดูกอ่อนแอลง

ขาดการออกกำลังกาย

• การออกกำลังกายที่มีแรงกระแทกหรือการยืดเหยียดสามารถกระตุ้นการผลิตคอลลาเจนในกระดูกและข้อต่อได้ หากขาดการออกกำลังกาย กระบวนการนี้จะช้าลงและส่งผลต่อความแข็งแรงของกระดูก
• การไม่เคลื่อนไหวร่างกายและการขาดการใช้กล้ามเนื้อสามารถทำให้กระดูกอ่อนแอลงได้

การบริโภคแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก

• การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปสามารถลดการผลิตคอลลาเจนในร่างกายได้ ส่งผลให้กระดูกมีความเสี่ยงที่จะอ่อนแอและเปราะบาง

การใช้ยาบางประเภท

• ยาสเตียรอยด์ (Corticosteroids) การใช้ยาประเภทนี้ในระยะยาวสามารถลดการผลิตคอลลาเจนและทำให้กระดูกอ่อนแอลง
• ยาต้านการอักเสบ (NSAIDs) บางชนิดอาจมีผลกระทบต่อการสร้างคอลลาเจนในร่างกาย

การสูบบุหรี่

• การสูบบุหรี่สามารถลดการผลิตคอลลาเจนในร่างกายได้ และยังทำให้การไหลเวียนเลือดไปหล่อเลี้ยงกระดูกลดลง ส่งผลให้กระดูกสูญเสียความแข็งแรง
• ควันบุหรี่มีสารเคมีที่สามารถทำลายคอลลาเจนและอีลาสตินในเนื้อเยื่อต่างๆ รวมถึงกระดูก

คอลลาเจนเสริมสร้างกระดูกจำเป็นแค่ไหนในแต่ละวัย 

วัยเด็ก-วัยรุ่น (ช่วงอายุ 5-20 ปี)

ในช่วงวัยนี้มีความจำเป็นอยู่ในระดับ ปานกลางถึงสูง เนื่องจากว่าวัยนี้เป็นช่วงที่กระดูกกำลังเจริญเติบโตและสะสมมวลกระดูกสูงสุด ถ้าได้รับโปรตีนและวิตามินซีไม่เพียงพอ ร่างกายอาจผลิตคอลลาเจนได้ไม่ดี และคอลลาเจนช่วยเป็นโครงสร้างพื้นฐานให้กระดูกแข็งแรง

แต่ในช่วงวัยนี้ยังไม่จำเป็นต้องเสริมคอลลาเจนในรูปแบบอาหารเสริม ควรเน้นเสริมด้วยอาหารที่ช่วยกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนธรรมชาติ เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ ปลา ผักผลไม้

วัยผู้ใหญ่ตอนต้น (ช่วงอายุ 21-35 ปี)

ในช่วงวัยนี้มีความจำเป็นอยู่ในระดับปานกลาง เพราะช่วงวัยนี้ร่างกายยังผลิตคอลลาเจนได้ดี แต่เริ่มชะลอลงทีละน้อย หากไม่ดูแลตัวเอง อาจเริ่มมีปัญหาข้อต่อหรือกระดูกอ่อนล้าในบางราย อย่างการใช้ชีวิต เช่น การอดนอน สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ จะเร่งการเสื่อมของคอลลาเจน

วัยผู้ใหญ่ตอนปลาย (ช่วงอายุ 36-50 ปี)

ในช่วงวัยนี้มีความจำเป็นสูง เพราะคอลลาเจนในร่างกายจะเริ่มลดลงได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะหลังอายุ 40 ปี กระดูกจะเริ่มบางลง การสูญเสียมวลกระดูกจะเริ่มเร็วขึ้น และผู้หญิงที่วัยใกล้หมดประจำเดือนเริ่มเสี่ยงต่อภาวะกระดูกพรุน

วัยสูงอายุ (ช่วงอายุ 51 ปีขึ้นไป)

วัยนี้มีความจำเป็นสูงมาก เพราะวัยนี้ร่างกายผลิตคอลลาเจนได้น้อยมาก กระดูกเปราะบางง่าย เสี่ยงกระดูกหักจากการล้ม โดยเฉพาะ ผู้หญิงหลังวัยหมดประจำเดือน จะสูญเสียกระดูกอย่างรวดเร็ว

สรุป

การใช้คอลลาเจนเสริมสร้างกระดูก ในประเภทที่เหมาะสม (โดยเฉพาะ Type I) จะช่วยให้กระดูกมีโครงสร้างที่แข็งแรงและยืดหยุ่นมากขึ้น โดยมักใช้ร่วมกับแร่ธาตุอื่น ๆ เช่น แคลเซียม, แมกนีเซียม และ วิตามินดี เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุดในการดูแลสุขภาพกระดูก